SİLAHLARA TALEP ARTIYOR
Dr. Ataalp Pınarer
Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü (SIPRI) tarafından 4 Aralık 2023 tarihinde açıklanan verilere göre, sektördeki en büyük 100 şirketin silah ve askeri hizmet satışlarından elde ettiği gelirler 2022'de 2021 yılına göre yüzde 3.5 azalarak 597 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Silahlara talep artıyor ancak üretim geride kalıyor
Rusya'nın Ukrayna'yı topyekun işgal etmesi ve dünya çapındaki jeopolitik gerilimler, 2022'de silah ve askeri teçhizata olan talebin güçlü bir şekilde artmasına neden oldu. Ancak, yeni siparişler almasına rağmen birçok ABD ve Avrupalı silah şirketi, işgücü yetersizliği, artan maliyetler ve Ukrayna'daki savaşla daha da kötüleşen tedarik zinciri kesintileri nedeniyle üretim kapasitesini önemli ölçüde artıramadı.
ABD'li ve Avrupalı büyük tedarikçilerin aksine, Asya, Okyanusya ve Orta Doğu'daki şirketlerin silah gelirlerinin 2022'de önemli ölçüde arttığı görüldü; bu da artan talebe daha kısa sürede yanıt verme yeteneklerini ortaya koydu.
İlk 100'de yer alan 42 ABD şirketinin silah gelirleri 2022'de yüzde 7,9 düşüşle 302 milyar dolara geriledi. Bu şirketler, İlk 100'ün toplam silah gelirinin yüzde 51'ini oluşturdu. 42 ABD şirketinden 32'sinde düşüş kaydedildi.
Asya, askeri modernizasyon çabalarıyla Avrupa'yı geride bırakıyor
Sıralamada yer alan Asya ve Okyanusya'dan 22 şirketin silah gelirleri 2022'de yüzde 3,1 artışla 134 milyar dolara ulaştı. Bu, Asya ve Okyanusya'nın ilk 100 silah gelirinin Avrupa'dan daha yüksek olduğu üst üste ikinci yıl oldu.
Avrupa merkezli Top 100'de yer alan 26 şirketin silah gelirleri 2022'de yüzde 0,9 artışla 121 milyar dolara ulaştı.
Türk şirketleri Orta Doğu'daki silah gelirlerinde önemli artış sağladı
Ortadoğu 2022'de silah gelirlerinde en büyük yüzdesel artışı gördü. Toplam silah gelirleri 17,9 milyar dolara ulaştı ve yıllık yüzde 11'lik bir artış yaşandı. Dört Türk şirketinin toplam silah geliri, 2021'e göre yüzde 22 artışla 5,5 milyar dolara ulaştı.
Bu verilerden, her ne kadar üretim ve satışlar talebe yetişemez ise de, silahlanmaya talebin artış eğiliminde olduğu sonucunu çıkarmak mümkün. Ancak jeopolitik gerilimler, toprak sorunları, stratejik üstünlüklerin korunma çabaları, kritik deniz alanları üzerinde hakimiyet mücadelesi gibi günümüze damgasını vuran birçok faktör silahlanma yarışının altındaki temel gerekçeler olarak görülse de; bu durumu henüz büyük savaşlardan önce görüldüğü üzere, bir silahlanma yarışı olarak nitelendirmek de zor.
Silahlanmadaki bu artış eğiliminin; mevcut olan uluslar arasındaki gerilimlerin ve çatışma risklerinin artmasına neden olabileceği gözden uzak tutulmamalıdır.
375 Görüntülenme Sayısı